ماتریس  SWOT چیست؟ راز موفقیت در برنامه ریزی و بازاریابی

ما روزانه با تهدیدها و فرصت‌های متنوعی روبرو می‌شویم که باید آن‌ها را خنثی کنیم، اما چه کاری برای این موضوع انجام می‌دهیم؟ راه حل ما برای حل مشکلات چیست؟ چگونه با فرصت‌های درون یا بیرون سازمانی روبرو می‌شویم و تهدیدها را خنثی می‌کنیم؟ یک فرضیه واقعی وجود دارد که بهتر است بدست آوردن اطلاعات در مورد این که ماتریس SWOT چیست در مورد آن علم کافی را داشته باشید!

آیا با کسب و کارهایی که توسط افراد خبره و تحصیلکرده‌ای راه اندازی شده اند و از بهترین تجهیزات کمک گرفته اند اما در مواجهه با اولین بحران نابود شده‌اند، برخورد داشته اید؟ ماتریس swot ابزار استراتژیکی است که برای سازمان‌ها تناسباتی فراهم می‌آورد تا دچار شکست‌های این چنینی نشوند.  یک سازمان با تناسب بیشتر، نسبت به سازمانی که این تناسب را ندارد، دچار شکست و مشکل خواهد شد. در وقع یک بنگاه تجاری موفق با یک بنگاه تجاری ناموفق یک تفاوت عمده دارد و آن هم عدم شناسایی تهدیدها و فرصت هاست! امروز در این مطلب از آژانس دیجیتال مارکتینگ تاس، سعی می‌کنیم که:

• چند آمار جالب و حیرت انگیز در مورد ماتریس SWOT به شما ارائه کنیم!
• بر زمینه تاریخی و سیر تکمیلی این ماتریس اشاره کنیم!
• برای استفاده بهینه شده از این ماتریس به شما پیشنهاداتی ارائه کنیم

اگر فکر می‌کنید این مطالب برای کسب و کار شما مفید هستند،  تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

این مطلب را هم بخوانید:

صفرتا صد بازاریابی آنلاین حرفه‌ای | +رازهای دیجیتال مارکتر‌های حرفه‌ای !

ماتریس SWOT چیست و چه حرفی برای گفتن دارد؟

ماتریس SWOT به شما اجازه می‌دهد که یک تصمیم‌گیری عملی و حرفه ای داشته باشید. در این زمینه آمارها و اطلاعات جانبی جالبی وجود دارد که در ادامه این مطلب به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• ماتریس سوآت، بهترین و مشهورترین وسیله استراتژیک در بین شرکت‌های موجود در لیست IAM است! (IAM در واقع همان شاخص در بورس لندن است.) در واقع بر اساس آمارهای بیان شده، حدود 80 درصد شرکت‌های درون این لیست از این ماتریس استفاده کرده‌اند.
• بر اساس اطلاعاتی که در این زمینه جمع آوری شده‌است، ماتریس SWOT، محبوب‌ترین و مشهورترین ابزار استراتژیک است که از آن برای برنامه ریزی استفاده می‌شود.
• در جمهوری خلق چین، ماتریس سوآت، دومین وسیله استراتژیک بعد از PEST در این جامعه است. ( PEST در واقع یک ابزار استراتژیک برای تحلیل عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است.)

به صورت کلی نتیجه مطالعات و تحقیقاتی که بر روی این ابزار شده‌است، نشان می‌دهد که شما می‌توانید از SWOT به عنوان یکی از پرکاربردترین و بهترین ابزارهای دنیا استفاده کنید، اما باید در مورد شیوه کار و نحوه بوجود آمدن آن اطلاعاتی داشته باشید.

ماتریس SWOT در دل تاریخ چه چیزهایی را پشت سرگذشته است؟

پیش زمینه تاریخی چندان روشنی برای این ماتریس ترسیم نشده‌است، اما برخی از شواهد نشان می‌دهد که برای اولین بار از این ابزار در مدرسه کسب و کار دانشگاه هاروارد و کتاسب سیاست‌های کسب و کار (نوشته اندروز، گات، لرند و کریستینسن) استفاده شده‌است.

البته نظرات مختلفی هم وجود دارد چرا که در این کتاب‌ها به همه چیز اشاره نشده‌است و حرفای متفاوتی هم وجود دارد. همه ما می‌دانیم که فرصت‌ها در مواقع خاصی از زندگی ما بوجود می‌آیند و اگر به آن‌ها درست توجه نکنیم در کسب و کار و یا بیزینس خود به مشکل برخورد می‌کنیم.

در ابتدای معرفی ماتریس سوآت، شاهد این بودیم که در انگلستان و کشور ایالات متحده آمریکا، توجه زیادی به این ابزار شد که نتیجه آن، بهبود وضعیت‌های تکنولوژی و پیشرفت‌هایی بود که در این زمینه شاهد آن بودیم. به عنوان یک یادآوری کوچک در مورد این موضوع می‌توان صحبت کرد که خروجی‌های این تحلیل در بخش‌های زیر قابل دسته بندی است:

• تولید: چه محصولی را می‌خواهم بفروشم؟
• فرآیند: چطور یک محصول را بفروشیم؟
• توزیع: محصول را به چه صورت می‌توان به دست مشتری رساند؟
• مدیریت مالی: نرخ‌ها، هزینه‌ها سرمایه گذاری‌ها کدام اند؟
• مدیریت اداری: چطور همه فرآیندها باید مدیریت شود؟

درست است که در آن زمان، این دسته بندی مورد قبول جامعه واقع نشد، اما باعث شکل‌گیری فضاهای جدیدی در فرآیند کسب و کارها و تصمیم‌های استراتژیک شد که در آینده نه چندان دور، مورد توجه بسیاری از کارشناسان قرار گرفت.

بخش‌های مختلف ماتریس Swot

بخش اول: نقاط قوت 

نقاط قوت مواردی هستند که سازمان شما به ویژه به خوبی انجام می دهد یا به گونه ای است که شما را از رقبا متمایز می کند. به مزایایی که سازمان شما نسبت به سازمانهای دیگر دارد فکر کنید. این ممکن است انگیزه کارکنان شما ، دسترسی به برخی از مواد یا مجموعه ای قوی از فرآیندهای تولید باشد.

نقاط قوت شما بخشی جدایی ناپذیر از سازمان شماست ، بنابراین به این فکر کنید که چه چیزی باعث “متمایز” شدن آن می شود. چه کاری بهتر از دیگران انجام می دهید؟ چه ارزش هایی باعث خاص شدن کسب و کار شما می شود؟ از چه منابع منحصر به فرد یا کم هزینه ای می توانید استفاده کنید که دیگران نمی توانند استفاده کنند؟ پیشنهاد فروش منحصر به فرد (USP) سازمان خود را شناسایی و تجزیه و تحلیل کنید و آن را به قسمت نقاط قوت اضافه کنید.

سپس دیدگاه خود را برگردانید و از خود بپرسید که رقبا به عنوان نقاط قوت شما چه می دانند.

به یاد داشته باشید ، هر جنبه ای از سازمان شما تنها یک نقطه قوت است که یک مزیت آشکار برای شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال ، اگر همه رقبای شما محصولات با کیفیت بالا ارائه دهند ، فرایند تولید با کیفیت بالا نقطه قوت بازار شما نیست: این یک ضرورت است.

بخش دوم: نقاط ضعف 

اکنون وقت آن است که نقاط ضعف سازمان خود را در نظر بگیرید. صادق باش تجزیه و تحلیل SWOT تنها در صورتی ارزشمند خواهد بود که تمام اطلاعات مورد نیاز خود را جمع آوری کنید. بنابراین ، بهتر است اکنون واقع بین باشید و در اسرع وقت با هرگونه حقیقت ناخوشایند روبرو شوید. نقاط ضعف ، مانند نقاط قوت ، ویژگی های ذاتی سازمان شما هستند ، بنابراین روی افراد ، منابع ، سیستم ها و رویه های خود تمرکز کنید. به مواردی که می توانید بهبود دهید ، و انواع اقداماتی که باید از آنها اجتناب کنید ، فکر کنید.

بخش سوم : فرصت‌ها

در این قسمت تمام اتفاقات مثبتی که برای کسب و کار شما در حال افتادن هستند را وارد می‌نمایید. اگر به تازگی تکنولوژی جدیدی عرضه شده باشد که در کسب و کار شما تاثیرگذار است یا موقعیت‌های دیگری که می‌توانند تفاوت چشمگیری در پیشرفت رقابت شما در بازار ایجاد کنند، همه در این دسته قرار می‌گیرند. حتی نقاط تمایزکوچک می توانند سازمان شما را در روند رقابت بالاتر ببرند. از چه روندهای جالبی در بازار آگاه هستید ( بزرگ یا کوچک ) که می تواند تأثیرگذار باشد؟

بخش چهارم: تهدیدها

تهدید شامل هر چیزی است که می تواند از بیرون سازمان بر کسب و کار شما تأثیر منفی بگذارد ، مانند مشکلات زنجیره تامین ، تغییر در نیازهای بازار یا کمبود نیرو. پیش بینی تهدیدها و اقدام علیه آنها قبل از اینکه قربانی آنه‌ا شوید و رشد شما متوقف شود، بسیار حیاتی است. به موانعی که در راه رساندن محصول خود به بازار و فروش با آن روبرو هستید فکر کنید. ممکن است متوجه شوید که استانداردها یا مشخصات کیفیت محصولات شما در حال تغییر است و اگر بخواهید پیشتاز باشید باید این محصولات را تغییر دهید. تکامل فناوری یک تهدید همیشگی و همچنین یک فرصت است!

همیشه در نظر بگیرید که رقبای شما چه می کنند و آیا باید برای پاسخگویی به چالش ، تاکید سازمان خود را تغییر دهید. اما به یاد داشته باشید که آنچه آنها انجام می دهند ممکن است کار درستی برای شما نباشد و از کپی کردن آنها بدون دانستن اینکه چگونه موقعیت شما را بهبود می بخشد خودداری کنید.

چگونه باید از ماتریس SWOT استفاده کنیم؟

این ماتریس شامل تهدیدها، فرصت‌ها، نقاط ضعف و قدرت ماست! ما باید عوامل مختلف را در یک ماتریس مربع در مربع دشاته باشیم تا بتوانیم تصمیم‌گیری کنیم که چه مقدار در این زمینه می‌توانیم موفق عمل کنیم.

در ادامه چند راهکار برای استفاده بهتر از این ماتریس برای شما آماده کرده‌ایم که می‌توانید از آن استفاده کنید:

• یک ماتریس دو در دو بکشید و سپس تهدیدها، فرصت‌ها و نقاط ضعف و قوت آن را مشخص کنید. این ماتریس می‌تواند الهام بخش ما باشد تا یک محتوای منظم و قابل تطابق داشته باشیم.
• در هر لیست، مهم‌ترین عوامل توانمندساز، ناتوان کننده، فرآیندهای راهبری و … را یادداشت می‌کنیم.
• اول از همه باید با فرصت‌ها و نقاط قوت شروع کنیم، سپس به سمت نقاط ضعف و تهدیدهای محیطی حرکت کنیم. این کار کمک می‌کند که همه چیز را به بهترین شکل در این لیست قرار دهیم.
• مدنظر داشته باشید که اگر نقطه قوتی وجود داشته باشید که کمک کند از نقاط ضعف خود فاصله بگیرید، باید بدانید که در این اصطلاح استراتژیک به آن، توانمندساز راهبردی گفته می‌شود.
• باید سعی کنید که میان بخش‌های مختلف این ماتریس دنبال یک کار راهبردی باشید و بهترین تصمیم‌گیری را در این زمینه داشته باشید. هرچقدر که حلقه‌های بهتری را مورد بررسی قرار دهید، بدون شک نتیجه ایده آلی که می‌خواهید، سریع تر دست یافتنی است.

تحلیل نتایج ماتریکس SWOT

۱. وضعیت WT: استراتژی مینی مینی

شرکت در این مورد فرصت توسعه کمی دارد. در یک محیط خصمانه فعالیت می کند و پتانسیل تغییر آن کم است. نقاط قوت قابل توجهی ندارد ، که می تواند در برابر تهدیدات مقاومت کند. هدف از استراتژی Mini-Mini به حداقل رساندن نقاط ضعف و تهدیدها است. استراتژی Mini-Mini به یک سناریوی بدبینانه مانند انحلال یک شرکت یا در یک وضعیت خوش بینانه تلاش برای بقا با ادغام با سازمان های دیگر خلاصه می شود.

۲. وضعیت WO: استراتژی Mini-Maxi

در این شرایط شرکت آسیب پذیری های بیشتری (نقاط ضعف) دارد ، اما محیط آن فرصت های زیادی برای حل این مشکل فراهم می کند. استراتژی Mini-Maxi سعی در به حداقل رساندن نقاط ضعف و به حداکثر رساندن فرصت ها دارد. این استراتژی باید شامل بهره برداری از این فرصت ها ضمن کاهش یا اصلاح نقاط ضعف در سازمان باشد. فعالیت های برون سپاری یا خرید شرکت دیگری با منابع مناسب می تواند به عنوان مثال گزینه باشد.

۳. وضعیت ST: استراتژی ماکسی مینی

در این حالت می بینیم که یک شرکت قدرتمند در یک فضای خصمانه فعالیت می کند. هدف از استراتژی Maxi-Mini به حداکثر رساندن نقاط قوت یک شرکت است در حالی که تهدیدات را از طریق این نقاط قوت به حداقل می رساند. شرکتی با توانایی های مالی قوی و مهارت های کاهش هزینه ، می تواند قیمت های خود را کاهش دهد تا رقابت را از بین ببرد.

۴. وضعیت SO: استراتژی Maxi-Maxi

هر شرکتی دوست دارد در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند هم از نقاط قوت و هم از فرصت استفاده کند. چنین بنگاه اقتصادی می تواند با استفاده از منابع خود برای استفاده از فرصت هایی که بازار ارائه می دهد ، از نقاط قوت استفاده کند. شرکت هایی که در این شرایط قرار دارند می توانند به فکر توسعه بین المللی یا متنوع سازی سبد محصولات خود برای افزایش درآمد باشند.

نتیجه‌گیری: با کمک ماتریس سوآت، زندگی شخصی و کسب و کار خود را بهبود ببخشید

همه ما نیاز داریم تا در مواقع حساس و مهم تصمیماتی بگیریم. این ابزار استراتژیک به ما کمک می‌کند که به بهترین شکل تصمیم‌گیری کنیم و از تمامی جنبه‌ها و بخش‌های مهم یک تصمیم‌گیری قبل از اتخاذ آن، آگاه باشیم. در این مقاله سعی کردیم توضیح دهیم که اصلا ماتریس SWOT چیست، از چه بخش‌هایی تشکیل شده و چگونه می‌تواند بهبود پیدا کند.

شما می‌توانید نظرات، سوالات و تجربیات خود در رابطه با این ماتریس را در بخش مربوطه با ما و دیگر افراد به اشتراک بگذارید.